رادار هواشناسی
اصطلاح رادار برگرفته از حروف اول کلمات Radio Detection and Ranging می باشد. رادار در واقع یکی از محصولات جنگ جهانی دوم و زائیده احتیاجات نظامی می باشد که در ابتدا برای ردیابی کشتی ها و هواپیماها استفاده می شد.
اما بعدها با تغییر تکنولوژی جهت مقاصد هواشناسی ردیابی طوفان های جوی و بارش ها رادارهای هواشناسی ساخته و در سطح دنیا نصب و مورد استفاده قرار گرفت.سازمان هواشناسی کشور در راستای ایفای وظیفه خطیر خود در تهیه اطلاعات کامل و به موقع از وضعیت جوی حاکم بر کشور و با توجه به این نکته که یک رادار هواشناسی قابلیت تولید و استخراج حدود 40 محصول متفاوت هواشناسی را دارد و نیز ارایه پیش بینی های کوتاه و بلند مدت و اخطاریه ها و هشدارهای جوی به موقع جهت عامه مردم و ارگان ها و نهادهای متولی امور حمل و نقل، کشاورزی، منابع آب و محیط زیست، بلایای طبیعی و مدیریت بحران به ویژه بخش های دفاعی کشور اقدام به ایجاد شبکه ملی رادارهای هواشناسی کشور نموده است به طوری که اولین سایت رادار هواشناسی کشور در سال 1383 در استان خوزستان نصب و راه اندازی گردید.
برنامه های سازمان در نصب و گسترش پروژه شبکه رادارهای هواشناسی ملی:
کشور جمهوری اسلامی ایران، به لحاظ تعداد رادارهای هواشناسی نصب شده اولین کشور در منطقه خاورمیانه بوده دارای بالاترین تعداد رادارهای هواشناسی فعال می باشد که رادارهای نصب شده خود در بالاترین سطح تکنولوژی در منطقه قرار دارند.
در فاز اول شش رادار هواشناسی در سطح کشور نصب و راه اندازی شده است. پنج ر ادار اول در استانهای تهران، مازندران؛ خوزستان، کرمانشاه و آذربایجان شرقی نصب و راه اندازی شده اند و با افتتاح رادار هواشناسی بوشهر رادار ششم که هم به بهره برداری کامل می رسد .
بر اساس مطالعات انجام شده پوشش فضایی کل کشور با نصب و راه اندازی 20 تا 24 رادار قابل تامین خواهد بود.
همان گونه که ذکر شد یک رادار هواشناسی بیش از 40 محصول مختلف را تولید و ارایه می کند که این محصولات در جهت شناسایی پدیده های مختلف هواشناسی از قبیل تحلیل طوفان ها، احتمال بارش تگرگ، پیدا کردن خط جبهه های تندباد و ... تامین اهداف ذیل به کار گرفته می شوند:
1- امنیت ترافیک هوایی
2- کمک به مدیریت منابع آب و آب شناسی
3- کشاورزی
4- تعدیل مصنوعی آب و هوا و تحقیقات جوی
5- مدیریت راه ها
الف) تعدیل آب و هوا:
شناسایی و رد یابی توده های فعال و غیرفعال جوی و برآورد نوع فعالیت آن ها منجر به اتخاذ تصمیم درست و به موقع برای باروری ابرها، تبدیل تگرگ به باران و سایر روش های تغییر اقلیم شد.
رادارهای هواشناسی کاربرد عمده ای در تشخیص و پیش بینی وضعیت های وخیم هوایی، بارش ها و طوفان های شدید جوی و تعیین مسیر و پیش بینی مسیر حرکت طوفان ها و بارش ها، در مقیاس های زمانی کوتاه مدت و بلند مدت دارد که وضع هوا و تحلیل آن را با تصویری گویا و زیبا ارایه می دهند که قابل نمایش و اطلاع رسانی از طریق رسانه های ج معی نظیر تلویزیون و اینترنت می باشد.
پیش بینی سیل اغلب توسط مدل های موجود که وابسته به اطلاعات بارش در سطح زمین می باشد انجام می گیرد. با استفاده از رادار می توان کمک شایانی به پیش بینی سیل، میزان تجمع آب در حوضه های آبریز و سدها نمود و اقدام لازم جهت کاهش خسارات احتمالی را به عمل آورد.
یکی از کاربردهای مهم رادارهای هواشناسی در بخش کشاورزی است که با پیش بینی پدیده های زیانبار برای محصولات کشاورزی از قبیل میزان رطوبت هوا، سمت و سرعت باد، احتمال وقوع تگرگ، بارش های یخی و تشخیص و تعیین مسیر حرکت طوفان ها و ابرهای باران زا و پیش بینی سرعت و جهت باد و ... می توان زمان های مناسب جهت سمپاشی، برداشت محصول و آبیاری و ... تعیین و مدیریت لازم را اعمال کرد.
در زمینه ترابری هوایی، جاده ای، دریایی و ریلی از محصولات رادار می توان جهت مدیریت و امنیت و افزایش رفاه عمومی و کاهش خطرات ناشی از تصادف ها استفاده کردد.
با توجه به تشخیص ذرات غبار و همچنین تعیین سمت و سرعت باد، رادارهای هواشناسی در تعیین و ردیابی طوفان های گرد و خاک و آلودگی محیط ابزار مناسبی می باشند ضمن این که با توجه به قدرت تعیین مسیر این طوفان ها می توانند جهت پیش بینی رفع آلودگی ناشی از این طوفان ها مورد استفاده قرار گیرند.
فراهم آوردن امکان پیش بینی بارش برف و سایر نزولات آسمانی و تند بادهای شدید و طوفان ها می تواند عامل موثری در جلوگیری از حوادث رانندگی باشد که ناشی از لغزندگی معابر و یا سوانح سقوط بهمن است.
جهت مشاهده آخرین محصولات رادارهای هواشناسی کلیک نمایید.
محصولات رادار(قابل توليد در رادارهاي هواشناسي ):
1- محصولات استاندارد
| PPI (Z,V,W) | Plan Position Indication |
| RHI (Z,V,W) | Range Height Indication |
| MAX | Maximum display |
| CMAX | Column Maximum |
| VCAT | Vertical CUT |
| MLVCUT | Molti VCUT |
| EHT | Echo Height |
| CAPPI(Z,V,W) | Constant Altitude PPI |
2- محصولات پيشرفته
| VAD | Velocity Azimuth Display |
| VVP | Volume Velocity Processing |
3- محصولات آبشناسي
| SRI | Surface Rainfall Intensity |
| PAC | Precipitation Accumulation |
| RSA | River Subcatchment Accumulation |
4- محصولات چينش باد
| SHEAR | Shear Measurement |
| Hshear | Horizontal shear |
| Vshear | Vertical shear |
| LTB | Layer Turbulence |
5- تشخيص پديده Phenomena Detection
| ZHail | Hail Detection |
6- Nowcasting
| CTR | Cell Centroid Tracking |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به اداره کل هواشناسی استان تهران می باشد.